KİTAP 2 # MOMO - MICHAEL ENDE / FİLM 1 # IN TIME

KİTABIN ADI: MOMO 
YAZARI : Michael Ende
BASKI: 4.Basım/2011
YAYINEVİ: Kabalcı Yayınevi 

KİTABA VERDİĞİM PUAN VE BEKLENTİM: 10 puan / beklentimin üstündeydi gerçekten.



         Eveeet ,müsadenizle zamanınızı yeni bir yazıyla çalmaya geldim.Umarım bir sakıncası yoktur.Yoksa var mı?  Bu soruya vereceğiniz cevapta, zamanın sizin için ne anlam ifade ettiği önemli tabiki. O halde soruyu şöyle sorayım: Zaman sizin için ne ifade ediyor? ( evet evet bir gazetenin adi haklısınız da ben onu sormuyorum:) )

       Siz sorunun cevabını düşünedururken şimdi değineceğim kitap ve film bize sorumuzu cevaplamada yol gösterici olacaktır.Herhangi bir kitap ve herhangi bir film bazen birbirlerini bir kitaptan uyarlanmış bir film ve kitap ikilisinden daha iyi tamamlayabilmektedir.İşte Momo adli kitabimiz ve In Time adli filmimiz bu önermeyi doğrulamaya aday iki örnek.Bu yüzden film ve kitabı birlikte ele almak istedim.

        Öncelikle kitabımız Momo'yu ele alalım. Kitapla tanışma firsatım bundan birkaç yıl önce çinceye merak salmamla başladı ( böyle fantastik yeteneklerim de var evet:)), ne alaka şimdi çince mince türkçe konuş bizle dediğinizi duyar gibiyim, durun durun anlatayım hele bir :) işte bu çincede aile isimlerini öğrenirken mama, baba, gege, didi ( bir de içeceğimiz var bu isimde tabi), meimei vs. derken benim kafa oldu ikilemeler ülkesi, o sırada bir de Momo'yu duydum.Lisede haftada on saat ingilizceden sonra yeni yıla girerken her yerde yazan 'nice yıllar' ifadesini dakikalarca nays yıllar diye okuyup ne diyo ola ki bu? diye düşünen biri olarak haliyle çince ile haşır neşir olmuş kafam anında Momo' ya da çince muamelesi yaptı, acaba türkçesi ne ola ki? diye sorulara sarılıverdi.

        Ne diyeyim merak ettim ama araştırmadım ,gel zaman git zaman aradan yıllar geçti bu sırada benim çince hevesim söndü, Momo da haliyle unutulup gitti.Momoyla bir sonraki karşılaşmamızda ise kendisini bir sahafta gördüm.Kitap bildiğiniz, ilkokulda okulun açılışının ilk günü yaptığımız o defter kaplama merasimiyle özenle kaplanmış bir de üstüne itinayla etiket çekilmiş, etiketine de teker teker isim soyad, şube bilgileri işlenmiş.Tabiki şube kısmında 5/d, 6/b,7/a yı görünce (hoş görmesem de her şey ortada) '' aaa Çocuk kitabıymış ya bu?'' diye bir de ben yaftayı şak diye eski etiketin üstüne çekiverdim.Peki tüm bunları neden anlattım? Anlattım çünkü; siz siz olun, kesinlikle etiketlere aldanmayın arkadaşlar, hiç de öyle çocuk kitabı falan değilmiş.

         Bilen bilir William Golding'in yazdığı Nobel ödüllü ''Sineklerin Tanrısı'' adlı kitap da ilk bakışta çocuk kitabı gibi görünür; ama kitabı incelerseniz, kitapta; olağanüstü durumlarda, zor koşullardan kurtuluş vaadinin getirdiği gücün elde edildikten sonra, aşırı ve adaletsiz kullanımının ve kitlenin bu güce haklı haksız, çoğunlukla boyun eğmesinin ve genel anlamda da sistemin bir eleştirisini görürsünüz.Hah Momo da işte tam bu nitelikte bir kitap.

        Gelgelelim kitabımızın içeriğine; 
Momo, bir amfiteatrda, halkın kurduğu bir göz odada yaşayan ve nereden geldiği belli olmayan; ancak küçük, büyük herkesin kendini yanında rahat, mutlu ve neşeli hissettiği küçük bir kızdır.Bu kızımızın bunu sağlamadaki en büyük hüneri; çoğu zaman insanların konuşmaktan kendini bile dinleyemediği bir ortamda istisnasız herkesi ağzını açmadan dinlemesidir.Büyükler konuşarak rahatlamak, küskünlüklerini gidermek; çocuklar ise daha yaratıcı oyunlar kurmak adına soluğu Momo'nun yanında alırlar.Hatta öyle ki 'Git bir Momo’ya uğra' insanlar arasında bir deyim halini alıvermiştir böylece.

        Olmazsa olmaz kötü adamlarımız boş durur mu böyle huzurlu, güzel bir ortam varken?Tabiki durmaz ve böylece sahnede Duman Adamlar'ımız belirir! Duman Adamlar, zaman tasarruf şirketine çalışan, insanları daha uzun bir zaman ve para vaadiyle şimdilik tasarruf yapmaya ikna eden ve böylece insanların zamanını çalıp varlıklarını bu zamanla idame ettirirken, insanlara iş güç telaşıyla başını kaşıttıracak zaman bile bırakmayan kötü adamlardır.Tabi bu durum artık Momo'nun da dinleyeceği birilerinin kalmamasına ve insanların eskisi gibi, huzurlu,mutlu, neşeli olmamasına da yol açar. Momo'nun da zamanını her türlü vaatle ele geçirmeye çalışmış ama başaramamış Duman Adamlardan arkadaşlarını kurtarması için Momo'nun bir şey yapması gerekmektedir ama ne?

       Tam bu noktada ''In Time'' adlı filmimize dönelim:

       Filmin başrolünde Justin Timberlake boy gösteriyor ve film bir bilimkurgu yapısını ihtiva ediyor.Filmde, insanlar 25 Yaşına gelince yaşlanmaları duruyor ve kollarında bir sayaç geri doğru işlemeye başlıyor.Paranın ortadan kalktığı ve yerine zamanın konduğu bu dünyada, ihtiyacınız olan tek şey: ZAMAN; her şeyi bu zamanla satın alıyor, borçlarınızı bu zamanla ödüyor ve zaman yüklemesi karşılığında işlerinizde çalışıyorsunuz.

Peki ya zamanınız? Zamanınız bittiğinde ne olur? 
Çok basit: sadece ölürsünüz!.

       Çeşitli zaman bölgelerine bölünmüş dünyada zaman fakirleri ayrı, zaman zenginleri ayrı bölgelerde hayatlarını devam ettiriyorlar ve aralarındaki sınırları zaman geçiş bölgeleri oluşturuyor.Bu zaman geçiş bölgelerini geçmek için gereken bir zaman miktarı var ve zaman fakirleri için, her gün binlerce insan zamansızlıktan ölürken, sahip oldukları zaman, bu geçişi imkansız kılacak, hatta hayatlarını devam ettirmelerini bile garantilemeyecek kadar azdır.
Bu yüzden bu dünyada saniyenin bile önemi çok büyük.Bir günlük zaman için, ya sabahtan akşama soluksuz  çalıştırılıyorsunuz ya da diğer insanların ölümü pahasına onların zamanını çalarak hayatınızı idame ettiriyorsunuz.Filmde en büyük zaman çalıcılar, çaldıkları zamanlarla sonsuz yaşama sahip ve kitlelerin toplu halde yok oluşuna sebep olan şirketler ve sahipleridir.

Momo'da Duman Adamlar olarak çıkan kötü adamlar; 
In Time'da Minute Men olarak, 

Momo'da zaman tasarruf şirketinin sahipleri de; 
filmde ticari metaları kısaca üretim gücünü elinde bulunduran büyük şirketlerin sahipleri olarak karşımıza çıkıyor.

     Şimdi,  filmi ve kitabı birlikte inceleyelim;

     Hem filmde, hem kitapta aynı gücü temsil edenlere karşı bir başkaldırış var.Kitabımız Momo'da; Momo ve iyilerin yanında olan zamanın yöneticisi Hora usta ve Hora usta'nın  kaplumbağası Kassiopeia, onları da ele geçirmeyi aklına koymuş Duman Adamlara karşı, insanların çalınan zamanlarını kurtarmak adına mücadele ederken ; 

filmde de, milyonlarca yıl zamanı kasasında bulunduran, tabiri caizse 'zamanın efendileri'nden biri olan Weisgillerin pater familias'ının ( yukarıdaki resimde kendisini görüyorsunuz)  kızı Sylvia Weis (Amanda Seyfried) , babasıyla karşı karşıya kalmak pahasına da olsa  Will Salas ( Justin Timberlake)  ile; tüm insanlardan şirketlerce çalınan zamanı  ''Çalınan bir şeyi çalmak hırsızlık mıdır?'' mottosu ile geri alma ve halka dağıtma peşindedirler.

         Gördüğünüz üzere çoğu zaman değerini bilmeyip boşa harcadığımız zamanımız, aslında bizim farkında olduğumuzdan da değerli.Sözkonusu yapıtlar her ne kadar kurgu olsa da zaman kavramı; gerek başlı başına gerek temsil ettiği şeyler bakımından her zaman önemli. Filmde zamanın para yerine geçmesi ve yaşamak için her zaman daha fazlasına ihtiyaç duyulması... ve kitapta da bol para ve zaman kazanmak adına insanların gülmeyi, yaşamayı unutması...

     Tüm bu okuduklarınızdan sonra, en başta sorduğum soruyu tekrar soruyorum:

     Peki ya şimdi? Şimdi, Zaman sizin için ne anlam ifade ediyor?

NOT: Çok alakasız yalnız eklemeden geçemeyeceğim, her ne kadar kitap ve film birbirini tamamlasa da 'Momo' nun filmi çekilse (ki çekilmiş ama ben beğenmedim:( )  ve bunu da anime şeklinde Hayao Miyazaki üstad  yönetse fena mı olurdu? :)

Yazarın okuduğum / başta okumak istediğim önerebileceğim kitapları: Bitmeyecek Öykü

NOT 2: Kısmetse finallerimden sonra birara yine bir film kitap ikilisine değineceğim:
İsaac Asimov'un ''Ben,Robot'' adlı kitabı ve filmini irdelemek istiyorum. Umarım bu yazımdan da memnuniyet duymuşsunuzdur o güne kadar sağlıcaklı, bol kitap okumalı günler diliyoruuum :)